TEMA 9 : O TEXTO EXPOSITIVO

TEMA 9 : O TEXTO EXPOSITIVO

Os textos expositivos teñen como finalidade informar. Para que a información se transmita adecuadamente os textos expositivos deben ser claros, ordenados e precisos.

A función lingüística predominante é a referencial.

Os textos expositivos caracterízanse pola súa obxectividade, a utilización dun vocabulario preciso, onde prima o significado denotativo. Evitan a ambigüidade e buscan a claridade para o que é útil o respecto pola orde lóxica e a linearidade na exposición. É frecuente o uso de vocabulario específico e mesmo de tecnicismos propios do tema da exposición.

Segundo o contexto para o que é construído e o tipo de receptor ao que se destina, o texto descritivo terá unha maior ou menor complexidade:

• Textos divulgativos: están concebidos para un público xeral, non especialista no tema que se trata, polo que a súa intención é máis facer un achegamento a un tema que profundizar moito sobre el. Exposicións de tipo divulgativo serán as que podemos atopar en libros de texto, enciclopedias, documentais, etc.
• Textos especializados: están dirixidos a un receptor que ten un grao de coñecemento previo alto do tema que se trata. O seu obxectivo é profundizar no tema achegando información inédita a partir de novas investigacións. Un exemplo pode ser unha conferencia dun equipo de investigación científica nun congreso de microbioloxía.

PASOS PARA FACER UNHA EXPOSICIÓN

1. En primeiro lugar cómpre ter clara a perspectiva desde a que realizaremos o texto, tendo en conta o receptor/receptores aos que vai dirixida e o grao de coñecemento previo que poidan ter do tema e tamén o contexto en que será difundido o texto.
2. É imprescindible partir dun bo coñecemento do tema sobre o que se vai escribir, para o que necesitaremos un traballo de documentación.
3. O terceiro paso consiste na disposición do material obtido do paso anterior, selecionándo o que consideremos útil e organizándoo de maneira que se estableza entre as distintas ideas relacións lóxicas.
4. Por último, procederemos a redactar, escollendo un vocabulario axeitado e procurando que a sintaxe sexa clara. É o que se chama tamén elocución. Para isto teremos en conta os procedementos lingüísticos habituais neste tipo de textos.

CARACTERÍSTICAS LINGÜÍSTICAS

A linguaxe do texto expositivo é clara (función referencial, punto de vista obxectivo) e directa (significado denotativo). Predomina o vocabulario específico e mesmo técnico que garantiza a máxima precisión. Evítanse os adxectivos innecesarios (explicativos) e as construcións sintácticas (oracións coordinadas ou subordinadas) utilizadas procuran a transmisión doada da información. Os verbos adoitan estar en presente de indicativo cun valor intemporal.

Que procedementos e recursos lingüísticos se adoitan utilizar na exposicións?

• A definición/descrición: é o punto de partida de moitos textos expositivos: describir é ofrecer ordenadamente información e definir supón, ademais, intentar poñer esta información en relación cunha orde establecida.
• A clasificación: consiste nunha serie de definicións relacionadas entre si.
• A comparación: comparar un obxecto, ou un suposto, con outro parecido mais non semellante pode ser un punto de partida para sinalar puntos de semellanza e diferenza sobre os que ir artellando unha descrición.
• Exemplificación: os exemplos concretos supoñen un bo apoio para a comprensión do que se explica.

ESTRUTURA DOS TEXTOS EXPOSITIVOS

O máis aconsellable é intentar partir sempre dalgún coñecemento compartido polo emisor e o receptor/receptores ao que se lle vai ir engadindo información nova gradualmente, de xeito que se siga o fío con facilidade. Desta maneira é habitual que os textos expositivos sigan este esquema.

• Introdución: nela enúnciase o tema, a perspectiva desde o que se vai tratar e establécese a base da información compartida.
• Desenvolvemento: á información de partida vanse engadindo novos datos e ampliando con novos conceptos relacionados. É importante ir encadeando dun xeito asequible, ordenado e lóxico a nova información.
• Conclusión: consiste nun breve resumo do exposto anteriormente, retomando as ideas que se consideran fundamentais.